ΦΙΛΟΠΟΙΜΗΝ Ο ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΙΤΗΣ

 

Ο Φιλοποίμην (253 π.Χ. – 183 π.Χ.) ήταν στρατηγός και πολιτικός της Αχαϊκής Συμπολιτείας. Ήταν γιος του Κραύγιδος αλλά ορφάνεψε σε νεαρή ηλικία και μεγάλωσε από ένα φίλο του πατέρα του, τον Κλέανδρο. Καταγόταν από τη Μεγαλόπολη της Αρκαδίας.

Ήταν χαρισματικός ηγέτης αλλά έζησε σε εποχή που η Ελλάδα βρισκόταν σε παρακμή. Την εποχή της διακυβέρνησης του κατάφερε να εντάξει και τη Σπάρτη στη συμπολιτεία κατορθώνοντας προσωρινά να ενώσει σχεδόν όλη την Πελοπόννησο. Πέθανε το 183 π.Χ. κατά τη διάρκεια μιας εξέγερσης στη Μεσσηνία. Ονομάστηκε έσχατος των Ελλήνων, επειδή μετά το θάνατο του δεν υπήρξε άλλος αξιόλογος ηγέτης στην Ελλάδα. Σύντομα μετά το θάνατό του η Αχαϊκή Συμπολιτεία κατακτήθηκε από τη Ρώμη.

Διακρίθηκε στη μάχη της Σελλασίας εναντίον του Κλεομένη του Γ΄ (222 π.Χ.) και το 208 π.Χ. νίκησε στη Μαντινεία τον τύραννο της Σπάρτης Μαχανίδα. Ο Φιλοποίμην πήγε στην Κρήτη όπου και έμεινε για δέκα χρόνια ως αρχηγός μισθοφόρων παίρνοντας μέρος στους πολέμους ανάμεσα στις πόλεις του νησιού. Επέστρεψε το 210 π.Χ. στην Πελοπόννησο και έγινε ίππαρχος. Ο Φιλοποίμην αναδιοργάνωσε το στρατό της Αχαϊκής Συμπολιτείας και τη μετέτρεψε σε υπολογίσιμη δύναμη. Ο Φιλοποίμην αντιμετώπισε τον ενωμένο στρατό Αιτωλών και Ηλείων κοντά στον ποταμό Λάρισσο.

Σύγκρουση με τη Σπάρτη

Τα χρόνια μετά τη μάχη της Σελλασίας ο θρόνος της Σπάρτης δόθηκε σε ένα παιδί τον Πέλοπα. Την πραγματική εξουσία είχε όμως ο Μαχανίδας που ήταν ο επίτροπος του. Το 207 π.Χ. ο στρατός της Αχαϊκής Συμπολιτείας με επικεφαλής τον Φιλοποίμενα νίκησε τους Σπαρτιάτες στη Μαντινεία. Ο Φιλοποίμην νίκησε και σκότωσε το Μαχανίδα σε προσωπική μονομαχία. Μετά το θάνατο του Μαχανίδα ο Νάβις έγινε επίτροπος του Πέλοπα. Σύντομα όμως τον αντικατέστησε.

Επανεξελέγη στρατηγός το 206 και το 201 π.Χ. και κατά το δεύτερο πόλεμο των Ρωμαίων εναντίον των Μακεδόνων κράτησε μια ουδετερότητα μάλλον ευνοϊκή προς τη Μακεδονία, φοβούμενος την αύξηση της ρωμαϊκής δύναμης. Το 205 π.Χ. η Ρώμη και η Μακεδονία σταμάτησαν τον πόλεμο. Ο Νάβις προσπάθησε να κατακτήσει την Πελοπόννησο. Κατάφερε να καταλάβει τη Μεσσηνία, αναγκάστηκε να υποχωρήσει όμως όταν επιτέθηκε ο Φιλοποίμην. Τελικά ο σπαρτιατικός στρατός νικήθηκε στην Τεγέα και ο Νάβις υποχρεώθηκε να διακόψει προσωρινά την κατακτητική πολιτική του.

Υποταγή της Σπάρτης στην Αχαϊκή Συμπολιτεία

Το 199 π.Χ. ο Φιλοποίμην επέστρεψε στην Κρήτη όταν η πόλη της Γόρτυνας του ζήτησε βοήθεια. Έμεινε εκεί μέχρι το 193 π.Χ. πολεμώντας ως μισθοφόρος. Εν τω μεταξύ ο Νάβις πολιόρκησε για μεγάλο χρονικό διάστημα τη Μεγαλόπολη. Όταν ο Φιλοποίμην γύρισε εκλέχτηκε στρατηγός. Επιτέθηκε στη Λακωνία και παρόλο που έπεσε σε ενέδρα κατάφερε να νικήσει τους Σπαρτιάτες.

Τα σχέδια για επίθεση στη Σπάρτη αναβλήθηκαν όταν έφτασε ο Ρωμαίος πρεσβευτής Φλαμίνιος. Εν τω μεταξύ ο Νάβις ζήτησε βοήθεια από τους Αιτωλούς οι οποίοι έστειλαν 1000 ιππείς υπό τον Αλεξάμενο. Οι Αιτωλοί όμως δολοφόνησαν το Νάβη και κατέλαβαν τη Σπάρτη, αλλά οι Σπαρτιάτες εξεγέρθηκαν και τους έδιωξαν. Ο Φιλοποίμην εκμεταλλευόμενος την αναταραχή κατάφερε να πείσει τους Σπαρτιάτες να ενταχθούν στην Αχαϊκή Συμπολιτεία.

Όταν στρατηγός ήταν ο Διοφάνης η Σπάρτη αποχώρησε από τη Συμπολιτεία. Ο Διοφάνης ήθελε να την επαναφέρει βίαια. Ο Φιλοποίμην επειδή φοβόταν ανάμειξη των Ρωμαίων πίστευε ότι έπρεπε να περιμένουν μέχρι να αποχωρήσουν οι Ρωμαίοι από την Ελλάδα. Επειδή ο Διοφάνης δε δέχτηκε τη συμβουλή του ο Φιλοποίμην πήγε στη Σπάρτη ως πολίτης και κατάφερε με προσωπική διπλωματία να πείσει τους Σπαρτιάτες να επανενταχθούν. Όταν όμως κατά τη διάρκεια της θητείας του οι Σπαρτιάτες δημιούργησαν ξανά προβλήματα ο Φιλοποίμην επιτέθηκε στη Σπάρτη, γκρέμισε τα τείχη και επέβαλλε τους Αχαϊκούς νόμους.

Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να ζητήσουν οι Σπαρτιάτες βοήθεια από τους Ρωμαίους.

Θάνατος του Φιλοποίμενος

Ο Δεινοκράτης ο οποίος ήταν αντίπαλος του Φιλοποίμενος έπεισε τους Μεσσηνίους να επαναστατήσουν. Ο Φιλοποίμην παρ’ ό,τι ήταν 70 χρονών και άρρωστος αποφάσισε να αντιμετωπίσει την εξέγερση. Κατά τη διάρκεια της μάχης αιχμαλωτίσθηκε από τους Μεσσηνίους και του δόθηκε να πιει δηλητήριο (κώνειο)

Όταν η αγγελία του θανάτου του έφτασε στους Αχαιούς, όλες οι πόλεις τους πλημμύρισαν από πένθος. Οι άρχοντες συγκεντρώθηκαν στη Μεγάλη Πόλη, εξέλεξαν νέο στρατηγό το Λυκόρτα και εισέβαλαν στη Μεσσηνία, τιμωρώντας τη δολοφονία του Φιλοποίμενα με φοβερές σφαγές και καταστροφές.

Αφού πήραν την σωρό του, την έκαψαν και έβαλαν την τέφρα του σε μια μαρμάρινη υδρία που μετέφερε ο γιός του Στρατηγού Λυκόρτα, Πολύβιος και ξεκίνησε μια μεγάλη πομπή από την Μεσσήνη στη Μεγάλη πόλη. Από όπου περνούσε η πομπή υποδέχονταν το νεκρό σαν να γύριζε νικητής από εκστρατεία, καταλαβαίνοντας πως ο χαμός του μεγάλου αυτού άντρα θα σήμαινε τον δικό τους χαμό..

ΠΗΓΗ: mythiki-anazitisi.blogspot.gr