Φέρνει τα πάνω κάτω στην υπόθεση η νέα θεωρία
Ο αρχαιολόγος Α.Κόρσο υποστηρίζει ότι υπάρχουν ακόμη δύο θάλαμοι προς εξερεύνηση και πιστεύει ότι κάποιοι δεν θέλουν να συνεχίσει η ανασκαφή.Ο λόγος κατά τον ίδιο είναι για να μην καταρρεύσει ο μύθος ότι όλα ξεκίνησαν από τον ρωμαϊκό πολιτισμό.
Πόσο σοφότεροι γίναμε από τις ανακοινώσεις της 30ης Σεπτεμβρίου στο ΑΠΘ, σε σχέση με το μυστήριο της Αμφίπολης;
«Ναι, νομίζω ότι έχουμε πλησιάσει πολύ στις απαντήσεις. Θεωρώ ότι με το επιγραφικό υλικό που βρέθηκε αποδεικνύεται ότι το μνημείο είναι το Ηρώο του Ηφαιστίωνα».
αυτό σημαίνει ότι είναι και ο τάφος του Ηφαιστίωνα, οπότε του ανήκει μέρος των οστών που έχουν βρεθεί;
«Αυτό δεν το ξέρω, δεν μπορώ να γνωρίζω σε ποιους ανήκουν τα οστά. Για μένα αυτό δεν έχει σημασία, αφού κατασκευάστηκαν διάφορα ηρώα του Ηφαιστίωνα και κανείς δεν γνωρίζει σε ποιο από αυτά θάφτηκαν τα οστά του. Μπορεί και να ήταν απλώς κενοτάφια».
Για το συγκεκριμένο ηρώο γιατί επιλέχθηκε η Αμφίπολη;
«Από την Αμφίπολη ξεκίνησε η εκστρατεία εναντίον των Περσών, αλλά και για άλλους λόγους. Η Αμφίπολη ήταν πάρα πολύ σημαντική γιατί υπήρχε ένα ιερό της Φυλλίδας και αυτό μπορεί να είναι στο ίδιο σημείο που έγινε του Ηφαιστίωνα»
Γιατί αποκλείετε στο συγκεκριμένο σημείο να προϋπήρχε το ιερό του Ρήσου, ο οποίος λατρεύονταν στην περιοχή και ήταν ένας πολεμιστής βασιλιάς των Θρακών;
«Έχετε δίκιο, αυτή είναι μια ακόμη δυνατότητα. Όμως ο Αντίπατρος ο Θεσσαλονικεύς λέει σε επίγραμμα ότι υπήρχαν δύο ιερά που δεν ήταν ερείπια, της Φυλλίδας και της Αρτέμιδος της Βραυρώνας».
Υπάρχουν άλλα στοιχεία που να συνδέουν το χώρο με τη Φυλλίδα;
«Όπως είναι γνωστό στον τάφος της επάνω υπήρχε μια αμυγδαλιά. Και αυτό πιστεύω ότι μπορεί να είναι της Φυλλίδας. Είναι απλά μια ιδέα μου».
Στην ομιλία του στο ΑΠΘ ο αρχιτέκτονας κ. Λεφαντζής άφησε να εννοηθεί ότι υπάρχουν και άλλες επιγραφές, γνωρίζετε κάτι περισσότερο;
«Δεν ξέρω κάτι περισσότερο αλλά είδα ένα απόσπασμα σε μια φωτογραφία, όπου είναι ένας Μακεδόνας πολεμιστής που με την χαρακτηριστική μακεδονική ασπίδα, με σάριζα και άλογο και αυτό δηλώνει στρατιωτικό μνημείο, χωρίς καμία αμφιβολία. Αυτή η εικόνα είναι από τον θριγκό στην βάση του λιονταριού. Αυτό δηλώνει αφιέρωση σε μια πολεμική νίκη».
Δεν συμφωνώ με τον «Δυισμό»
Σε σχέση με την άποψη της κ. Περιστέρη περί δυισμού μέσα στο μνημείο το οποίο σημαίνει την παρουσία δύο νεκρών του Ηφαιστίωνα και του Μεγάλου Αλεξάνδρου, θέση με την οποία μάλλον διαφωνεί ο κ. Λεφαντζής. Εσείς τι πιστεύετε;
«Ούτε εγώ την δέχομαι αυτή την άποψη, είναι απλά θέμα συμμετρίας. Το γνωρίζετε ότι την εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου έδιναν πολύ μεγάλη σημασία στο θέμα της συμμετρίας. Αυτό το μεταφέρει ο Πλίνιος όπου μας λέει για το πόσο μεγάλη αξία έδινε στην συμμετρία ο Λύσιππος και αυτό το είχαν υιοθετήσει στην αυλή του Μεγάλο Αλεξάνδρου».
Η κ. Περιστέρη, απ’ όσο καταλαβαίνω χρησιμοποιεί το θέμα του δυϊσμού για να συνδέσει το μνημείο με το Μέγα Αλέξανδρο. Εσείς πιστεύετε ότι συνδέετε με κάποιο τρόπο;
«Ως γνωστό οι πηγές λένε ότι ο τάφος ήταν στην Αλεξάνδρεια, αλλά για να είμαι ειλικρινής δεν ξέρω αν έγινε έτσι. Θα συμφωνήσω με την κ. Περιστέρη στο θέμα της χρονολόγησης του μνημείου, 100% είναι του τελευταίου τετάρτου του 4ου αιώνα, του 320 π.Χ.
Αυτό προκύπτει και από τα σανδάλια που φέρουν οι Κόρες, είναι του τέλους 4ου αιώνα και δεν υπάρχουν αργότερα τον 2ο αιώνα π.Χ.! Επίσης η δομή που έχουν οι Κόρες κάτω από το στήθος είναι της ίδιας περιόδου».
Πέρσι όταν βρέθηκε το κεφάλι της σφίγγας, ειπώθηκε ότι είναι από το χέρι διαφορετικού καλλιτέχνη απ’ αυτό που κατασκεύασε τις Κόρες. Τι άποψη έχετε;
«Νομίζω ότι και οι Κόρες και οι Σφίγγες είναι από το ίδιο, θασίτικο εργαστήριο, απ’ όπου προέρχεται και το μάρμαρο. Μέχρι τώρα δεν είχα δει τα γλυπτά από κοντά αλλά την 1η Οκτωβρίου επισκέφτηκα το μνημείο και εκ του σύνεγγυς έβγαλα πιο ασφαλή συμπεράσματα. Για παράδειγμα είδα στο κεφάλι της σφίγγας να έχει, ένα δάκτυλο της Αφροδίτης στο λαιμό που είναι πάρα πολύ κοντά στο αντίστοιχο της Κνιδίας Αφροδίτης του Πραξιτέλη. Αυτό επιβεβαιώνει ότι τα γλυπτά του λόφου Καστά είναι του 4ου αιώνα και μάλιστα από τα καλύτερα δείγματα. Επίσης οι Κόρες έχουν μια υπερηφάνεια που είναι χαρακτηριστικό του 4ου αιώνα».
Το μάρμαρο από τη Θάσο και το εργαστήριο από το ίδιο νησί. Υπάρχει περίπτωση να είναι έργο του περίφημου γλύπτη Σκόπα ή του εργαστηρίου του;
«Όπως είπε και η κ. Περιστέρη το κεφάλι της σφίγγας μοιάζει πάρα πολύ με το κεφάλι του Διονύσου, από τη Θάσο. Ο Σκόπας πέθανε πριν το 320 π.Χ. αλλά υπάρχει μια κοινή τεχνοτροπιά αυτή την εποχή από όλους τους μεγάλους καλλιτέχνες, ο Λύσιππος, ο Πραξιτέλης, ο Σκόπας, όλοι πάνε μαζί σε ένα εκλεπτυσμό. Το κεφάλι του Διονύσου από την Θάσο είναι το πιο κοντινό στο κεφάλι της σφίγγας και αυτό είναι σημαντικό για την ταυτότητα του εργαστηρίου».
Όλες οι απαντήσεις στους δύο θαλάμους που είναι θαμμένοι
Μετά την παρουσίαση της 30ης Σεπτεμβρίου νομίζω ότι το θέμα της χρονολόγησης έχει κλείσει για τους πολλούς, εκείνο που μένει ανοιχτό είναι το θέμα της ταυτότητας του μνημείου. Πέρα από ηρώο χρησιμοποιήθηκε και ως τάφος, μπορείτε να προσδιορίσετε από ποια εποχή και μετά άρχισαν να γίνονται οι ταφές; Ποιοι είναι οι πιθανοί νεκροί;
«Δεν ξέρω. Η έρευνα είναι ακόμη στην αρχή. Οι γεωλόγοι βρήκανε δύο μεγάλες αίθουσες πιο μέσα και πρέπει να φτάσουμε εκεί για να καταλάβουμε τι έγινε. Όσο για τα οστά δεν μπορώ να αποκλείσω κάποιοι επιφανείς να θέλησαν να ταφούν στο Ηρώο του Ηφαιστίωνα, ποιο πριν ή ποίο μετά, αυτό ήταν κάτι τιμητικό, όπως έγινε με το Μαυσωλείο του Αυγούστου, καθώς έχουν ταφεί και άλλα μέλη της οικογένειάς»!!!
Λέτε ότι υπάρχουν άλλες δύο αίθουσες σύμφωνα με τις διαπιστώσεις των γεωλόγων. Περιμένετε εντυπωσιακά ευρήματα όταν θα φτάσει εκεί η αρχαιολογική σκαπάνη;
«Αυτό φάνηκε από τις μετρήσεις της γεωσκόπησης και υπάρχει μια καμπύλη που δείχνει την ύπαρξη δύο μεγάλων αιθουσών».
Δηλαδή πιστεύετε και εσείς αυτό που υποστηρίζουν πολλοί ότι σε ένα μνημείο με περίμετρο κοντά 500 μέτρα, δεν μπορεί να υπάρχει μόνο ένα μνημείο;
«Το πιστεύω και εγώ και νομίζω ότι θα πάρουμε ολοκληρωμένες απαντήσεις για την ταυτότητα του μνημείου και το τι έχει γίνει όταν θα φτάσουμε σε αυτές τις δύο αίθουσες. Προς το παρόν η μοναδική βεβαιότητα που υπάρχει είναι από τις επιγραφές που μας λένε για Ηρώο του Ηφαιστίωνα και φυσικά το θέμα της χρονολόγησης του μνημείου».
Πιστεύετε ότι το μνημείο έχει στοιχεία διονυσιακής λατρείας;
«Ναι στην ζωφόρο υπάρχουν τέτοια στοιχεία που δηλώνουν ότι υπήρχε λατρεία, του Διονύσου του Ζαγρέα, υπάρχει όμως και οι τρίποδες που δηλώνουν ότι το Ηρώο του Ηφαιστίωνα ήταν συνδεδεμένο με τον δελφικό Απόλλωνα. Συνυπάρχουν ο Απόλλωνας και ο Διόνυσος.
Για τον Μέγα Αλέξανδρο ο μεγαλύτερος θεός ήταν ο Διόνυσος, καθώς είναι γνωστό ότι ο ίδιος ήταν ο «νέος Διόνυσος». Γι’ αυτό και δεν είναι παράξενο που ο Διόνυσος είναι πάρα πολύ δυνατός εκεί. Όσο για τις λεγόμενες «Καρυάτιδες» είναι Κόρες, σαν τις Κόρες του μνημείο των Σιφνίων στους Δελφούς, τυπικές του ιωνικού ρυθμού. Μπορεί να είναι μαινάδες, αλλά τα χαρακτηριστικά κάτω από το στήθος οδηγούν σε Κόρες».
Ποιοι εμποδίζουν την ανασκαφή
Όλοι ευχόμαστε να προχωρήσει η ανασκαφή και να αποκαλυφθούν όλα τα μυστικά του λόφου Καστά, ωστόσο η κ. Περιστέρη και όλη η ομάδα δέχεται μια συνεχή επίθεση που δεν ξέρω κατά πόσο διευκολύνει το έργο της ανασκαφής. Η επίθεση αυτή έχει προσωπικά χαρακτηριστικά ή κάποιοι έχουν λόγους να μην θέλουν να προχωρήσει η ανασκαφή;
«Υπάρχουν δυστυχώς πολλές αιτιολογίες. Μια από αυτές είναι και αυτή η διάσταση. Το αρχαιολογικό περιβάλλον, αν δει ότι βρίσκεις κάτι σημαντικό, αν δει ότι δεν έχεις πολιτική δύναμη, αν είσαι ήσυχος και καλός, νομίζει ότι είσαι πολύ τρελός και πολλοί καταφέρονται εναντίον σου. Δυστυχώς αυτό συμβαίνει σε αυτό το περιβάλλον. Υπάρχει και κάτι άλλο. Υπάρχουν πολιτικές απόψεις που δεν επιτρέπουν να προχωρούν τέτοιου είδους ανασκαφές.
Επίσης υπάρχουν απόψεις στον δυτικό κόσμο, όπως αυτές που εξέφρασε η κ. Παλαγγιά, που πιστεύουν ότι όλα ξεκινούν από τον ρωμαϊκό πολιτισμό και αυτό είναι το θεμέλιο της Δύσης, οπότε δεν θέλουν σημαντικές ανασκαφές που χαλάνε αυτή την εικόνα»!
