Τα ελληνικά νησιά του
Lawrence Durrell που γράφτηκαν το 1978 παραμένουν ένας από τους πιο
συναρπαστικούς ταξιδιωτικούς οδηγούς όλων των εποχών. Το βιβλίο του Durrell
είναι ένα θαυμάσιο μέρος εκκίνησης για να μάθετε για την ελληνική ιστορία, τα
μοναδικά νησιά της και τους υπέροχους ανθρώπους της.
από Πάτρικ Γκάρνερ
Ο
Lawrence Durrell ήταν ένας από τους μεγαλύτερους συγγραφείς του εικοστού αιώνα
και φιλέλληνας, μετά τον Λόρδο
Βύρωνα του 19ου αιώνα στη λογοτεχνική έμπνευση της Ελλάδας. Ήταν
γνωστός για τα εξαιρετικά δημοφιλή μυθιστορήματά του, όπως το Κουαρτέτο της
Αλεξάνδρειας και για την ταξιδιωτική του γραφή, η οποία επικεντρώθηκε στην
Ελλάδα και τη Σικελία.
Το
ταξιδιωτικό αριστούργημα του Durrell, Τα Ελληνικά Νησιά,γράφτηκε από τις άφθονες σημειώσεις του
που τραβήχτηκαν κατά τη διάρκεια των χρόνων που ζούσε στην Κέρκυρα. Το βιβλίο,
ακόμα σε έντυπη μορφή, αναθεωρήθηκε για τελευταία φορά το 2002. Γραμμένα στη
συνηθισμένη ζεστή, σχεδόν ποιητική πρόζα του, τα Ελληνικά Νησιά περιγράφουν
συγκεκριμένα 53 διαφορετικά νησιά.
Γεννημένος
κοντά στο Θιβέτ το 1912 από Άγγλους γονείς, έφυγε από την Ινδία για την Αγγλία
σε ηλικία 11 ετών και δεν προσαρμόστηκε ποτέ σωστά στο Λονδίνο. Αργότερα
εξήγησε την αντίδρασή του, λέγοντας: «Η αγγλική ζωή είναι πραγματικά σαν
νεκροψία. Είναι τόσο, τόσο θλιβερό." Μέσα σε 12 χρόνια κατέφυγε στην
Ελλάδα, την οποία στη συνέχεια υιοθέτησε ως φυσικό και πνευματικό του σπίτι.
Η ζωή
στην Ελλάδα ήταν μια αποκάλυψη. Τα χρώματα ήταν αγνά, ο ουρανός ατελείωτος, το
φαγητό απλό και οι άνθρωποι ανοιχτοί. Στα Ελληνικά Νησιά γράφει ότι ήταν,
"... ηλεκτρισμένο από το ελληνικό φως, μεθυσμένος από τη λευκή χορευτική
ειλικρίνεια του ήλιου σε μια θάλασσα με τον μπλε ουρανό να χύνεται πάνω
του."
Εγκαταστάθηκε στο χωριό Καλάμι στο νησί της
Κέρκυραςτο 1935. Ως νεαρός άνδρας — και έχοντας βρει ένα μικρό σπίτι με θέα
στη θάλασσα που ονόμασε Λευκό Οίκο — ο Durrell έπεισε τη μητέρα, τα αδέλφια και
τη σύζυγό του, Nancy Myers, να τον συναντήσουν για να ξεφύγουν από τον αγγλικό
χειμώνα.
Όπως τόσοι πολλοί ταξιδιώτες πριν από αυτόν, αισθάνθηκε ότι
είχε επιστρέψει στο σπίτι. Η ζωή στην Κέρκυρα ξεκίνησε τη συγγραφική του
καριέρα. Παράλληλα, προσέγγισε και άλλα γράφοντας φωτιστικά. Κατά τη διάρκεια
αυτής της περιόδου ο Durrell σκόνταψε στον Τροπικό του Καρκίνου του Henry
Miller και έγραψε στον Miller ένα γράμμα ανεμιστήρα. Έτσι ξεκίνησε μια φιλία
σαράντα πέντε ετών βασισμένη στην αγάπη τους για τη λογοτεχνία και τις
προσωπικές και καλλιτεχνικές τους αποτυχίες. Ένας άλλος φωτεινός, ο διάσημος
ποιητής T.S. Eliot στο Faber and Faber στο Λονδίνο, έγινε φίλος και εκδότης
του.
Ενώ στην Κέρκυρα, αγόρασε ένα μικρό sloop το οποίο ονόμασε
Van Norden από έναν χαρακτήρα στο βιβλίο του Miller. Αυτός και η σύζυγός του
Νάνσυ έκαναν συχνά ταξίδια από την Κέρκυρα σε νησιά σε όλες τις Κυκλάδες και
όχι μόνο. Αυτές οι περιπέτειες ενέπνευσαν αργότερα το βιβλίο του, Τα Ελληνικά
Νησιά, δίνοντας στις περιγραφές του μια ασυνήθιστη αυθεντικότητα.
Μετά από εναλλαγή έξι ετών μεταξύ Κέρκυρας και Αθήνας, ο
Ντουρέλ εγκατέλειψε την Ελλάδα το 1941, λίγες ημέρες πριν από την εισβολή του
ναζιστικού στρατού. Αυτός και η σύζυγός του εγκαταστάθηκαν αρχικά στο Κάιρο,
μαζί με τη μικρή τους κόρη. Στο τέλος του πολέμου, «απελευθερωμένος από την
αιγυπτιακή φυλακή μου», ο Durrell επέστρεψε στην Ελλάδα.
Το ιστιοπλοϊκό ταξίδι σε 53 ελληνικά νησιά
Η μορφή του ταξιδιωτικού αριστουργήματος του, Τα Ελληνικά
Νησιά, φαντάζεται ένα μακρύ ταξίδι ιστιοπλοΐας. Θα ενωθούμε με τον Ντουρέλ στην
αρχαία τεταμελή του. Ξεκινάμε τα ταξίδια μας εκεί που ζούσε ο Durrell στην
Κέρκυρα. Στη συνέχεια ξεκινάμε για τα κοντινά νησιά του Ιονίου,
συμπεριλαμβανομένων των Παξών,των Αντιπάξων, της Λευκάδας και του πρώην
βασιλείου του Οδυσσέα, της Ιθαίας.
Από εκεί διασχίζουμε το νότιο Αιγαίο, δένοντας σε λιμάνια της
Κρήτης, των Κυθήρων και φυσικά της Σαντορίνης. Μετά θα περάσουμε στις νότιες
Σποράδες. Δένουμε πρώτοι στη Ρόδο, όπου ο Durrell τοποθετήθηκε κάποτε μετά τον
πόλεμο. Αφού παραμείναμε λίγο για να απολαύσουμε τις τοπικές απολαύσεις,
διασχίζουμε τα καταγάλανα νερά προς κάσο, Τίλο, Σύμη, Κω, Λέρο, Πάτμο, Ικαρία
και άλλα. Στη συνέχεια συνεχίζουμε βόρεια τα νησιά της Σάμου και της Χίου.
Από εκεί ο Durrell για άλλη μια φορά ανυψώνει τα πανιά του
και μας δείχνει στο βόρειο Αιγαίο. Φτάνουμε και κάνουμε πεζοπορία στη Λέσβο και
τη Λήμνο, περιοδεύοντας στην αρχαία Σαμοθράκη, τη Θάσο και τη Σκιάθο,
περιοδεύοντας τελικά στη Σκύρο.
Και μετά βίας παραμελούμε τις Κυκλάδες. Με οδηγό τον Durrell
γιορτάζουμε τους παλιούς τόπους του Διονύσου στη Νάξο, στη συνέχεια
επισκεπτόμαστε την Πάρο, σταματάμε στη λαμπερή Μύκονο (που ήταν κάθε άλλο παρά
λαμπερή το 1976), στη συνέχεια επισκεπτόμαστε τη ζοφερή Δήλο, την αδελφή της
Ρένια, την Τήνο, την Άνδρο και τη Σύρο. Δεν τελειώσαμε καθώς ο Durrell επιμένει
ότι βλέπουμε την Κύθνο, την Κέα, τη Μήλο, την Ίο και μισή ντουζίνα άλλες παλιές
ηφαιστειακές ανυψώσεις που το καθένα έχει σπίτια, παλιούς ναούς και γοητευτικά
ερείπια κρυμμένα παντού.
Στο ταξίδι της επιστροφής μας ταλαντεύουμε τη Σαλαμίνα, την
Αίγινα, τον Πόρο, την Ύδρα και τις Σπέτσες. Στην πορεία μάθαμε για την ελληνική
ιστορία, τα λουλούδια και τα πολυάριθμα φεστιβάλ μοναδικά για κάθε νησί. Το
μόνο νησί που σκόπιμα παραλείπει είναι η Κύπρος: τότε και τώρα, η ενθάρρυνση
επισκέψεων σε ένα νησί που διαλύεται από την πολιτική είναι δύσκολη.
Τα ελληνικά νησιά θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν σήμερα ως
οδηγός για περιοδείες στην Ελληνική Μεσόγειο. Από την αρχική του έκδοση πριν
από 45 χρόνια, μερικά από τα νησιά έχουν χάσει λίγο από την γραφικότητά τους.
Αλλά πολλοί δεν το έχουν κάνει. Και το βιβλίο του Durrell είναι ένα θαυμάσιο
μέρος εκκίνησης για να μάθετε για την ελληνική ιστορία, τα μοναδικά νησιά της
και τους υπέροχους ανθρώπους της.
ΠΗΓΗ: Η
Οδύσσεια των Ελληνικών Νησιών του Lawrence Durrell ένα ταξιδιωτικό αριστούργημα
(greekreporter.com)